ซื้อรถยนต์ แต่จดทะเบียนโอนไม่ได้ และไม่ยอมส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถ คู่มือจดทะเบียนและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีประจำปี ต้องฟ้องอย่างไรถึงจะบังคับโอนได้
ซื้อรถยนต์
แต่จดทะเบียนโอนไม่ได้ และไม่ยอมส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถ คู่มือจดทะเบียนและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีประจำปี
ต้องฟ้องอย่างไรถึงจะบังคับโอนได้
คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๘๓๑๙/๒๕๔๓
โจทก์ฟ้องว่า
จำเลยขายรถยนต์ฮอนด้าหมายเลขเครื่อง เอซีซี - 0202594 หมายเลขตัวถัง เอซีซี
0202594 แก่โจทก์ในราคา800,000 บาท โจทก์ชำระราคาครบถ้วนแล้ว ตามประเพณีการค้าจำเลยมีหน้าที่จดทะเบียนรถยนต์ที่ซื้อขายพร้อมส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถ
ใบคู่มือจดทะเบียนรถและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีแก่โจทก์ภายใน 15 วัน
นับแต่วันซื้อขาย แต่จำเลยไม่ยอมจดทะเบียนโอนรถยนต์ดังกล่าวให้แก่โจทก์
โจทก์ทวงถามแล้ว จำเลยเพิกเฉย
ขอให้บังคับจำเลยจดทะเบียนโอนรถยนต์ดังกล่าวพร้อมทั้งส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถคู่มือจดทะเบียนและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีประจำปีให้แก่โจทก์ภายใน
7 วัน หากจำเลยไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย
จำเลยขาดนัดยื่นคำให้การและขาดนัดพิจารณา
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค
2 พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า
"ข้อเท็จจริงรับฟังเป็นยุติว่า เมื่อเดือนกรกฎาคม2539
จำเลยขายรถยนต์ฮอนด้าหมายเลขเครื่อง เอซีซี - 0202594 หมายเลขตัวถัง เอซีซี
0202594 ซึ่งยังมิได้จดทะเบียนและเสียภาษีประจำปีตามพระราชบัญญัติรถยนต์แก่โจทก์
โจทก์ชำระราคารถยนต์ครบถ้วนและครอบครองใช้รถยนต์ดังกล่าว ต่อมาโจทก์ให้นางสาวรัศมี
เสนาขันธ์
เช่าซื้อรถยนต์ไปอีกทอดหนึ่งโดยจำเลยมิได้จดทะเบียนโอนรถยนต์พร้อมส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถ
คู่มือจดทะเบียนรถและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีประจำปีแก่โจทก์
โจทก์ทวงถามแล้วจำเลยเพิกเฉย ปัญหาวินิจฉัยตามฎีกาของโจทก์มีว่า
จำเลยมีความผูกพันตามสัญญาซื้อขายในการจดทะเบียนโอนรถยนต์พร้อมส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถคู่มือจดทะเบียนรถและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีประจำปีแก่โจทก์หรือไม่
เห็นว่า พระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. 2522 (แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติรถยนต์
(ฉบับที่ 4)พ.ศ. 2527) มาตรา 6 บัญญัติว่า "ห้ามมิให้ผู้ใดใช้รถที่ยังมิได้จดทะเบียนห้ามมิให้ผู้ใดใช้รถที่จดทะเบียนแล้วแต่ยังมิได้เสียภาษีประจำปีสำหรับรถนั้นให้ครบถ้วนถูกต้องภายในเวลาที่กำหนด"
มาตรา 10 บัญญัติว่า "ผู้ใดประสงค์จะขอจดทะเบียนรถ
ให้ยื่นคำขอต่อนายทะเบียนแห่งท้องที่ที่ตนมีภูมิลำเนาเว้นแต่เจ้าของรถมีความประสงค์จะนำรถไปใช้ในท้องถิ่นอื่นให้ยื่นคำขอต่อนายทะเบียนท้องถิ่นนั้นได้"
ด้วยบทบัญญัติของกฎหมายดังกล่าวกำหนดให้เจ้าของรถซึ่งประสงค์จะนำรถของตนออกใช้เป็นยานพาหนะสัญจรไปมาตามทางสาธารณะมีหน้าที่ตามกฎหมายที่จะต้องยื่นคำขอต่อนายทะเบียนท้องถิ่นที่ตนมีภูมิลำเนาอยู่เพื่อจดทะเบียนรถและเสียภาษีประจำปีให้ครบถ้วนมิฉะนั้น
จะนำรถออกใช้มิได้
จำเลยเป็นเจ้าของรถยนต์ซึ่งยังมิได้จดทะเบียนและเสียภาษีประจำปีสำหรับรถ
ตกลงขายรถยนต์นั้นแก่โจทก์ในลักษณะที่เป็นทรัพย์สำหรับใช้เป็นยานพาหนะที่เดินด้วยกำลังแรงแห่งเครื่องจักรตามสภาพของตัวทรัพย์ที่ซื้อขายกันอันเป็นสัญญาส่งมอบรถยนต์ในฐานะเป็นรถยนต์
ไม่ใช่เศษเหล็กและเป็นที่เข้าใจกันได้ต่อไปด้วยว่า
จำเลยจะต้องส่งมอบให้โจทก์ได้ผลใช้รถยนต์นั้นได้ ซึ่งหมายความว่า
จำเลยจะกระทำตามที่จำเป็นเพื่อให้โจทก์ได้จดทะเบียนรถนั้น
เพราะถ้าไม่ได้จดทะเบียนโจทก์ใช้รถนั้นไม่ได้ตามนัยแห่งคำพิพากษาฎีกาที่ 76/2496
ระหว่างบริษัทรัตนไพชยนต์ จำกัด โจทก์ นายสว่าง จารสร จำเลย
เมื่อรถยนต์ที่จำเลยขายยังมิได้จดทะเบียนให้ถูกต้องตามพระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ.
2522 มาตรา 6 จึงต้องห้ามมิให้นำออกใช้ ถือว่าจำเลยส่งมอบรถโดยสภาพไม่เหมาะสมที่จะใช้เพื่อประโยชน์ของสัญญาซื้อขาย
อันหมายถึงการชำระหนี้ของจำเลยไม่ครบถ้วนบริบูรณ์ตามวัตถุประสงค์ของสัญญา
นอกจากนี้จำเลยยังมีหน้าที่ตามพระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. 2522 มาตรา 17
ที่จะต้องแจ้งการโอนรถที่จดทะเบียนแล้วต่อนายทะเบียนภายในสิบห้าวันนับแต่วันโอน ดังนั้น
จำเลยจึงมีความผูกพันที่จะต้องแจ้งการโอนรถให้โจทก์ต่อนายทะเบียนในลำดับต่อมาอีกด้วย
แม้โจทก์จะมอบรถยนต์ให้แก่นางสาวรัศมีครอบครองตามสัญญาเช่าซื้อแล้ว
แต่ความผูกพันตามสัญญาซื้อขายของจำเลยที่มีต่อโจทก์ยังคงมีอยู่และมิได้หมดสิ้นไป
ถึงหากจำเลยมิใช่เจ้าของรถยนต์ในขณะฟ้องคดีดังที่ศาลอุทธรณ์ภาค 2 วินิจฉัยไว้ก็ตาม
ด้วยอำนาจแห่งมูลหนี้ตามสัญญาซื้อขายจำเลยจะบ่ายเบี่ยงไม่จดทะเบียนรถ
และไม่โอนทะเบียนรถแก่โจทก์หาได้ไม่
ทั้งรถยนต์ที่จำเลยขายจำต้องมีและแสดงแผ่นป้ายและเครื่องหมายครบถ้วนตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
โจทก์ย่อมมีสิทธิเรียกร้องให้จำเลยปฏิบัติการชำระหนี้ให้ครบถ้วนบริบูรณ์
ที่ศาลล่างทั้งสองพิพากษามานั้น ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาของโจทก์ฟังขึ้น"
พิพากษากลับ
ให้จำเลยจดทะเบียนโอนรถยนต์ฮอนด้าหมายเลขเครื่องเอซีซี - 0202594 หมายเลขตัวถัง
เอซีซี 0202594 พร้อมจดทะเบียนโอนให้มีชื่อโจทก์เป็นเจ้าของ
พร้อมส่งมอบแผ่นป้ายทะเบียนรถ
คู่มือจดทะเบียนรถและแผ่นป้ายวงกลมแสดงการเสียภาษีประจำปีที่จำเลยเป็นเจ้าของแก่โจทก์ทั้งนี้ภายใต้บทบัญญัติของพระราชบัญญัติรถยนต์
พ.ศ. 2522 และกฎกระทรวงหากจำเลยไม่ปฏิบัติ ให้ถือเอาคำพิพากษานี้แทนการแสดงเจตนาของจำเลย
(สุเทพ เจตนาการณ์กุล-ระพิณ
บุญสิทธิ์-วิชัย วิสิทธวงศ์)
